سیر مطالعات فلسفۀ اسلامی در روسیه امروز
پژوهش‌های حکمت و فلسفه اسلامی در روسیه
نخستین اثر درباره اسلام به زبان روسی، کتاب دیمیتری کانتِـمیر با عنوان “کتاب سیستیم، یا وضعیت دین محمدی” بود که در سال ۱۷۱۹ نوشته شد. با این حال، مطالعه آکادمیک از اسلام در روسیه به شکل جدی بسیار دیرتر و به برکت آثار الکساندر کاظم‌بیگ آغاز شد. نخستین آثاری که به فلسفه اسلامی و کلام مربوط می‌شد، فقط در نیمه دوم قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم و به همت پژوهش‌های گ. سابلوکوف، ای. گورلاند و ای. کراخکوفسکی پدید آمدند.
میراث حکمت اسلامی توجه دانشمندان شوروی را نیز به خود جلب می‌کرد. به ویژه باید از ایران‌شناس نامدار شوروی، ی. برتلس نام برد که “شرح رباعیات” عبدالرحمن جامی را از فارسی ترجمه کرد. مطالعه نظام‌مند فلسفه اسلامی در اتحاد شوروی با تأسیس “بخش فلسفه و جامعه‌شناسی کشورهای شرق” در آنستیتو فلسفه آکادمی علوم اتحاد شوروی رشد یافت. از آن پس، این آنستیتو به کانون موسسه اصلی است که انجا آثار اندیشمندان مسلمان مطالعه میکنند. در عین حال، شرق‌شناسان سایر مراکز علمی روسیه نیز در برخی از آثار خود به میراث حکمت اسلامی پرداخته‌اند.
در این سخنرانی، دکتر آندری لوکاشف، پژوهشگر ارشد “بخش فلسفه جهان اسلام” آنستیتوی فلسفه آکادمی علوم روسیه، به بررسی مهم‌ترین مراحل مطالعه حکمت اسلامی در روسیه، برجسته‌ترین پژوهشگران این عرصه و همچنین محورهای اصلی پژوهش‌های معاصر روسیه در حوزه تفکر اسلامی خواهد پرداخت.